Bộ giáo dục gần đây luôn đổi mới phương thức dạy học cho các trường ở mỗi tỉnh thành. Việc thay đổi là 1 điều khá hợp lý do phương pháp dạy truyền thống không được hiệu quả trong thời kì công nghệ hóa đang phát triển như ngày nay. Nào cùng Khang Phúc đi tìm hiểu thêm về Phương pháp học trải nghiệm có những điều gì thú vị nhá!

Phương pháp học trải nghiệm là gì?
Học trải nghiệm là một phương pháp kích thích người học có tư duy khám phá, áp dụng kiến thức thực tế, xây dựng được khái niệm và phân tích dựa trên kiến thức đã tìm hiểu và đưa ra nhận định của bản thân về kiến thức ấy. Mà Giáo viên lúc này chỉ đóng vai trong hướng dẫn và định hướng cho lối đi cho phù hợp chứ không đặt nặng về mặt lý thuyết quá nhiều.

Quy trình của phương pháp học trải nghiệm
Phương pháp học trải nghiệm gồm 5 quy trình như sau:
- Trải nghiệm: Người học thực hiện các hoạt động thực hành theo các hướng dẫn cơ bản về an toàn, tổ chức hoặc thời gian trước khi được hướng dẫn đến các phương pháp cụ thể.
- Thông báo: Học sinh chia sẻ những khám phá, quan sát và nhận xét của mình.
- Thảo luận: Người học thảo luận, xem xét, phân tích và suy ngẫm về toàn bộ trải nghiệm. Học sinh liên hệ kinh nghiệm của mình với các chủ đề hoạt động và các kỹ năng đã học.
- Tổng quan: Gắn kết các phát hiện và bài học kinh nghiệm của bạn với các ví dụ thực tế. Bước này khuyến khích người học xem xét cách nó có thể được áp dụng cho các tình huống khác.
- Triển khai: Người học áp dụng những skill hiểu biết mới vào đời sống hàng ngày của mình. Các bạn có thể áp dụng trực tiếp những điều học được vào các tình huống khác – thực hành hoặc tình huống tương tự.

Khác biệt giữa phương pháp học truyền thống và phương pháp học trải nghiệm
Phương pháp học tập trải nghiệm tập trung vào quá trình học tập của từng cá nhân. Người học được khuyến khích tham gia trực tiếp vào trải nghiệm và sử dụng các kỹ năng phân tích để phản ánh kinh nghiệm của họ. Phương pháp này giúp học sinh hiểu rõ hơn kiến ​​thức mới và lưu giữ thông tin lâu hơn.

Chương trình học tập trải nghiệm trong trường trung học phổ thông (THCS Cộng đồng Hà Nội) đánh thức đam mê sáng tạo và nuôi dưỡng tinh thần khởi nghiệp.

Phương pháp giảng dạy truyền thống nhấn mạnh vào quy trình giáo dục khoa học và kiến ​​thức đã được kiểm chứng. Người học nghe kiến ​​thức do giáo viên cung cấp dưới dạng đọc viết, nghe nhìn, trình chiếu, hình ảnh minh họa và hơn thế nữa.

Cô và trò trong lớp học toán dạy bằng phương pháp truyền thống của trường Tiểu học Hạ Long.

Sự khác biệt lớn nhất giữa phương pháp học tập truyền thống và trải nghiệm là sự thay đổi vai trò của người dạy và người học. Chi tiết như sau:

Lợi ích từ việc ứng dụng phương pháp học trải nghiệm
Thông qua các hoạt động thiết thực và bổ ích, học tập trải nghiệm cung cấp cho học sinh nền tảng kiến ​​thức vững chắc và hệ thống kỹ năng cho tương lai.

4.1 Kích thích tính sáng tạo và chủ động cho người học.

Phương pháp dạy và học đa dạng giúp học viên tiếp thu kiến ​​thức ở nhiều vai trò và trong nhiều bối cảnh khác nhau.

Ví dụ, một học sinh có thể tham gia vào một sự kiện của câu lạc bộ hoặc một sự kiện lớn của trường với tư cách là chủ tịch ban tổ chức hoặc là thành viên của mỗi tiểu ban. Đây là cơ hội tốt để có được kỹ năng quản lý, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ứng phó tình huống,… và hình dung sự kiện sẽ được tổ chức như thế nào.

Mỗi khi đối mặt với những thách thức mới như trên, người học sẽ dần thích nghi và phát triển khả năng tư duy sáng tạo và linh hoạt, phân tích và tìm ra những phương pháp mới để giải quyết vấn đề.

4.2 Ghi nhớ kiến thức được lâu hơn

Con người thường sử dụng nhiều giác quan để tiếp thu và ghi nhớ thông tin. Phương pháp học tập trải nghiệm yêu cầu người học sử dụng các giác quan của thị giác, thính giác, khứu giác và xúc giác.

Cho dù đó là quan sát bằng mắt, cảm giác xúc giác, v.v., các cơ chế của não tích cực hơn trong việc ghi nhận và tổng hợp thông tin từ các hoạt động này. Sử dụng nhiều giác quan trong quá trình học tập giúp tăng khả năng lưu giữ những gì bạn đã học lâu hơn.

Ví dụ, để giúp học sinh trung học hiểu được tập tính của giun đất, một giáo viên sinh học đưa chúng ra ngoài để quan sát môi trường sống của chúng. Học sinh sờ vào mẫu đất để cảm nhận độ ẩm và độ xốp, sử dụng ảnh để phân tích cấu tạo của giun đất và thực hành mổ giun đất. Tất cả các giác quan phải được tham gia để tiếp nhận và lưu trữ thông tin và kiến ​​thức về sinh vật này trong não.

4.3 Giảm bớt căng thẳng và tăng tính thú vị trong mỗi buổi học

Phương pháp này tạo cơ hội cho người học trực tiếp thực hành bày tỏ, bày tỏ quan điểm về các chủ đề khoa học xã hội và khoa học. Kể từ đó, học sinh của tôi trở nên thích thú hơn, tập trung hơn và ít gặp vấn đề kỷ luật trong lớp hơn.

Mặt khác, giáo viên đang chuyển từ vai trò trung gian kiến ​​thức sang lập kế hoạch, giảng dạy và chỉ đạo toàn bộ bài học. Điều này cho phép giáo viên phát triển các phương pháp giảng dạy linh hoạt và giảm sự nhàm chán của các bài giảng liên tục mà không có sự tương tác của học sinh.

4.4 Có những kỹ năng để áp dụng thực tế

Nhờ phương pháp học tập trải nghiệm, học sinh có thể học các kỹ năng sống như giao tiếp trước đám đông, ứng biến trong các tình huống mới, kỹ năng sinh tồn trong tự nhiên. Các kỹ năng này được tái sử dụng thông qua các bài tập và hoạt động để giúp người học nâng cao khả năng áp dụng các kỹ năng vào thực tế.